Сёння – Дзень роднай мовы


 

21 лютага ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень роднай мовы. ЮНЕСКА абвясціла яго ў 1999 годзе, а праз дзесяць год арганізацыя выпусціла атлас моў, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення. Сярод амаль дзвюх з паловай тысяч пералічаных у небяспецы апынулася, на жаль, і беларуская мова.

 

 

Узровень жыццяздольнасці — гэта адзнака, якая прысвойваецца ўключаным у вышэйназваны атлас мовам. Сярод  крытэрыяў, якія выкарыстоўваюцца для гэтага, найбольш важным лічыцца перадача мовы паміж пакаленнямі. Дык вось беларуская мова па ўзроўню існуючай для яе пагрозы атрымала статус уразлівай. У адной кампаніі з ей такія мовы, як адыгейская, башкірская і неапалітанская.

Усю велічыню небяспекі зразумець са скупых радкоў тлумачэння статусу цяжка — там гаворыцца наступнае:  “на мове размаўляе большасць дзяцей, але яе выкарыстанне можа быць абмежаваным, напрыклад, на мове гавораць толькі дома”. Наколькі гэта адпавядае рэальнаму становішчу спраў?  Кожны, напэўна, адкажа на гэта пытанне для сябе сам, зыходзячы з ўласнага вопыту ва ўжыванні роднай мовы, ці, наадварот, адсутнасці такога.

 

Што датычыцца  да самога свята, дык яно, здаецца,  створана, у першаю чаргу, каб аднойчы на год пра беларускую мову ўспомнілі, загаварылі на ей.

 

Гэта нагода хоць на хвілінку задумацца пра тое, што для многіх уяўляецца ну зусім непрыметным.

У паўсядзенным жыцці на беларускай мове размаўляе менш за два працэнты насельніцтва, цікавасць да яе падае — «Ну і што тут страшнага?» скажа многа хто з нас. Можа яно так, але для многіх паступовае знікненне той самай “ласкі матчынай” з моўнай карты сусвета – далёка не пусты гук.

Сяргей Уладзіміраў


Leave a Comment